Ankara / Sedef Kakma
Nesilden nesile büyük ustalıkla aktarılan sedefkârlık sanatı eski çağlardan beri mimari ve süslemecilik alanlarında kullanılmıştır. Özellikle 16. ve 17. yüzyıllarda sedefkârlık, dönemin en popüler mesleği haline gelmiştir. 18. yüzyılda başlayan batılılaşma hareketi ile zamanla önemini yitirmiştir.
Sedef kakmacılık, yüzyıllardır mimari ve süsleme sanatının bir parçası olarak uygulanmaktadır. Genellikle ceviz, meşe, abanoz gibi ağaçlardan yapılan çeşitli süs eşyalarının zeminine çizilen desenler dikkatlice oyulduktan sonra, istiridye kabuğundan yapılan ve aynı formda kesilmiş sedef, sıcak tutkal ile oyulan yerlere yapıştırılır. Pirinç telle sedefin etrafı süslenir. Önce kaba tesviyesi sonra da ince tesviyesi yapılarak cilalanır. Böylece sedef kakma işlemi sonlandırılmış olur.
Sedef Kakma Kursu 11 Şubat 2012 – 8 Temmuz 2012 tarihleri arasında Abidinpaşa Köşkü’nde gerçekleşti. Eğitim Erol Kadıoğlu tarafından verildi. Kurs sonunda 20 kursiyer mezun oldu.
Kars / Kilim ve Heybe Yapımı
Dokuma mesleği geçmiş yıllardan beri kırsal kesimin geçim kaynağı olmasının yanı sıra kültürel kimliğimizin önemli yansımasıdır. Geçmiş ve günümüz arasında iletişim kurulmasında büyük rolü olan heybe kilim dokuma sanatı değişik kültür ortamlarına girmesine rağmen toplumumuz içindeki değişmez yerini tarihler boyu korumuştur.
Kilim dokuma tamamen ağaçtan yapılmış tezgahlarda yapılır. Dokumaya başlamadan önce desen seçilir, ardından çözgü işlemi yapılır. Dokumacılıkta dikkat edilmesi gereken en önemli konu kenarların düzgün örülmesi ve desenin düzgün olarak yerleştirilmesidir.
21 kursiyerin mezun olduğu Kilim ve Heybe Dokuma kursu 11 Nisan 2012 – 7 Temmuz 2012 tarihleri arasında gerçekleşti. Eğitim Nuran Coşkunaras tarafından verildi.
Muğla / Cam Üfleme
Cam Üfleme Sanatı son yıllarda tekrar gündeme gelse de eski popülerliğini yitirmiştir. Osmanlı’dan günümüze kadar taşınmış bu değerli el sanatı diğer el sanatları gibi yok olmak üzeredir.
Soğuk cam üfleme sanatı; Boro silikat veya payreks camlar ile metal oksit, bakır oksit veya kursun oksitleri kullanarak medyum ile yumuşatıp, cama sürüp, 900 derecede eriterek camın oksit ve alev ile beraberce 900-950 dereceye kadar eritip daha sonra üfleyerek antik cam oluşturulur.
30 Ekim 2012 – 22 Ocak 2013 tarihleri arasında Eski Şaraphane Binasında gerçekleşen Muğla Cam Üfleme Kursunun eğitmenliğini Nasuf Cömert üstlendi. Kurs sonunda 14 Kursiyer sertifika aldı.
Nevşehir / Çömlek Yapımı
Nevşehir'de Hititlerden beri süregelen çömlek yapımı geleneği Kızılırmak'ın getirdiği kırmızı toprak ve milden elde edilen seramik çamuru ve Avanoslu seramik sanatçılarının elinde şekil almaktadır.
Hititlerden beri çarkla yapılan çanak-çömlek sanatı kavimden kavime, babadan oğula geçerek günümüze kadar gelmiştir. Avanos'un dağlarından ve Kızılırmak'ın eski yataklarından yumuşak ve yağlı kil topraklar elenir ve iyice yoğrularak çamur haline getirilir. Çark adı verilen ve ayakla döndürülen tezgâh üzerindeki çamurun maharetle şekillendirilmesiyle istenilen çanak yapılmış olur. İşlik denilen atölyelerde üretilen çanaklar önce güneşte, daha sonra da gölgede kurutulduktan sonra, saman ve talaşla yakılan fırınlarda 800 dereceden başlayıp 1.200 derece sıcaklık arasında özenle pişirilir.
Yörede yemek kapları, su testileri, kışlık yiyecek saklamak için çömlekler ve küpler, su künkleri tanınan çanak ürünleridir.
18 kursiyer kursiyerin mezun olduğu Çömlek Yapımı kursu Nevşehir Üniversitesi Avanos Meslek Yüksek Okulu’nda 12 Eylül 2012 – 14 Aralık 2012 tarihleri arasında gerçekleşti. Eğitim Abdullah Erhan Özer tarafından verildi.
Tokat / Yazma Baskı
Günümüzde çeşitli nedenlerle şekil değiştirerek yaşama savaşı veren bir el sanatı türü olan yazmacılık, türünün en güzel örneklerini Tokat’ta vermiştir.
Yazma; oyulmuş ahşap kalıplar kullanarak çeşitli boyalarla, genellikle pamuklu veya ipek kumaşlar üzerine elle çizilip resmedilerek veya basılarak yapılan bir kumaş süsleme sanatıdır.
Kalem işi yazma ve baskı yazma olmak üzere iki türde yapılır. Kalem işi yazma fırça ile kumaş boyandığı için daha çok resim sanatına yakındır ve örnekleri çok azdır. Baskı işi yazmalar üretime elverişlidir, örnekleri çoğaltılabilir. Bunun için yazmacılık denilince baskı işi yazma akla gelmektedir. Baskı işi yazmalar sulak yerde yetişmiş ıhlamur ağacından yapılmış ağaç kalıplar kullanılarak yapılmaktadır. Ihlamur ağacı yumuşak, kolay oyulabilir, dayanıklı, iyi zamk tutan bir ağaç cinsi olduğu için kalıp hazırlamaya çok uygundur. Bu ağaç üzerine desen sabit kalemle çizilir ve küçük “nakış bul” adı verilen bir bıçakla oyularak desen ortaya çıkarılır. Kaç desen ve renk kullanılacaksa o kadar kalıp hazırlanır.
10 Ekim – 28 Aralık 2012 tarihleri arasında Taşhan’da düzenlenen kurstan 18 kişi mezun oldu. Eğitim süresince kursiyerler iki ustadan ders aldı; Yasemin Ertaştan / Mustafa Naci Öncüer.
